PODMIOTOWE
WARTO WIEDZIEĆ
ORZECZNIKOWE
PRZYDAWKOWE
DOPEŁNIENIOWE
OKOLICZNIKOWE
odpowiada na pytania podmiotu: kto? co?
Kto znalazł przyjaźń, ten posiada największy skarb. - kto?
Cały czas mu się wydawało, że ktoś go śledzi. - co?
odpowiada napytania orzecznika: jaki jest? kim jest? czym jest?
Dzisiaj pogoda jest taka, że nie warto wychodzić z domu. - jaka jest?
Awaria silnika jest tym, czego najbardziej obawiają się piloci samolotów. - czym jest?
odpowiada na pytania: jaki? który? czyj?
Nie było chwili, żeby nie czuł się szczęśliwy. - jakiej?
Jolka ma brata, z którym można porozmawiać o wszystkim. - jakiego?
Uczyłam się z książki, która należała do jego kolegi. - czyjej?
odpowiada na pytania przypadków zależnych: kogo? czego? komu? czemu? kogo? co? z kim?
z czym? o kim? o czym?
Chłopiec opowiadał mamie, że dobrze sobie radzi w nowej szkole. - o czym?
Przeprosił babcię, że wczoraj nie był na jej przyjęciu urodzinowym. - za co?
miejsca
odpowiada oczywiście na pytania: gdzie? skąd? którędy? dokąd?
Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga. - gdzie?
czasu
odpowiada na pytania: kiedy? jak długo? dopóki? odkąd?
Nie mów, kiedy cię nie poproszą. - kiedy?
celu
odpowiada na pytania: po co? na co? w jakim celu?
Idę do sklepu, żeby zrobić zakupy. - po co?
przyczyny
odpowiada na pytania: dlaczego? z jakiej przyczyny? z jakiego powodu?
Młodzież nie czyta lektur, ponieważ uważa je za przeżytek. - dlaczego?
warunku
odpowiada na pytania: pod jakim warunkiem? w jakim wypadku?
Wstęp jest dozwolony pod warunkiem, że kieszenie zostaną opróżnione. - pod jakim warunkiem?
sposobu
odpowiada na pytania: jak? w jaki sposób? jakim sposobem?
Wykonał wszystko tak, jak było napisane w instrukcji. - jak?
przyzwolenia
odpowiada na pytania: mimo co? mimo czego?
Wygrał zawody, mimo że niewiele się do nich przygotowywał - pomimo czego?
stopnia i miary
odpowiada na pytania: ile? w jakim stopniu? jak bardzo? jak dużo? jak często?
Ćwiczyłem tak długo, jak tylko mogłem - jak bardzo?
sprawdź się
Określ typ zdań złożonych użytych w rymowance.
podrzędnie
Jak są podzielone zdania złożone
Ciągle mu się zdawało, że wie o zdaniach zbyt mało.
A uczył się tylko tyle, by nie zostawać wciąż w tyle.
Poprosił o pomoc kolegę, który był dobry z polskiego.
Myślał, że wszystkie zadania ten zrobi szybko za niego.
I zdziwił się bardzo wtedy, gdy tamten go nie wyręczył.
Powiedział mu za to na ucho, by więcej czasu zdaniom poświęcił.
Beata Ludwin