POĆWICZ ONLINE

Formant, czyli element różniący wyraz pochodny od wyrazu podstawowego  może być:

• przedrostkiem - jeśli dodamy cząstkę przed tematem słowotwórczym, np. nosić --> podnosić,
• przyrostkiem - dodajemy cząstkę po temacie słowotwórczym, np. kominiarz --> kominiarka  (oboczności w temacie rz: r),
• wrostkiem - cząstka pomiędzy dwoma tematami w wyrazach pochodzących od dwóch innych, np. samochód (sam+o+chód)
• formantem zerowym, gdy cząstka wyrazu zostaje odrzucona, np. dźwigać --> dźwig

•   WIADOMOŚĆ OD NAUCZYCIELA:

Dziś piszemy pracę klasową na podstawie "Zemsty". Wyjaśnienia odnośnie pracy w czasie lekcji online.

                                                                          Do zobaczenia

Poćwicz więcej online

Wyraz podstawowy to wyraz, od którego tworzymy inne wyrazy, czyli wyraz będący podstawą słowotwórczą wyrazów od niego utworzonych, np. kwiat, grzyb, dźwignąć.

Wyraz pochodny to wyraz utworzony od innego wyrazu, np.

kwietnik, grzybnia, podźwignąć.

Rejent Milczek – właściciel połowy zamku, zagorzały wróg Cześnika, ojciec Wacława

Cześnik Maciej Raptusiewicz – mieszkaniec drugiej połowy zamku, nienawidzący Rejenta, opiekun i stryj Klary

Wacław Milczek – syn Rejenta, zakochany w Klarze

Klara Raptusiewiczówna – bratanica Cześnika, zakochana w Wacławie

Józef Papkin – zubożały szlachcic na usługach Cześnika, liczy na małżeństwo z Klarą

Podstolina Hanna Czepiersińska – wdowa, Cześnik pragnie się z nią ożenić dla pieniędzy

Spektakl "Zemsty"

w Teatrze STU w Krakowie

humor - zdolność dostrzegania zabawnych stron życia i świata

komizm - cecha sytuacji, rzeczy lub osoby budząca wesołość, może wynikać z sytuacji, postaci lub języka bohatera

raptus daw. «człowiek gwałtowny, porywczy»
milczek «osoba milcząca, małomówna»

Dowiedz się więcej

Teraz czas na sprawdzenie, co potraficie. Za chwilę przejdziecie na stronę

z zadaniami. Trzy są krótkie. Ostatnie, to dłuższa wypowiedź pisemna.

1. Praca klasowa na podstawie lektury  - za chwilę przejdziesz na stronę

    z zadaniami, masz na ich wykonanie 45 min od momentu prośby nauczyciela 

    o rozpoczęcie pracy.

2. Hasło do strony otrzymasz od nauczyciela w czasie lekcji wideo.

    Pamiętaj o wpisaniu imienia i numeru w dzienniku.

POWODZENIA!

Nadal zajmujemy się budową wyrazów, śledzimy, jak powstaje nowa forma (nazwa

przedmiotu, czynności, zjawiska, zdrobnienie lub zgrubienie itd). Poznacie też typy

formantów.

              BARDZO PROSZĘ SIĘ KONCENTROWAĆ NA TYM, CO ROBISZ -

              UWAŻA, ŻE SZKODA CZASU NA BEZMYŚLNE KLIKANIE LUB PRZEPISYWANIE.

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Przypomnij sobie, czym jest wyraz podstawowy i pochodny i wykonaj

   ćwiczenie 8, s. 53 w zeszycie ćwiczeń.

3. Przypomnij sobie, czym są oboczności w temacie (punkt 5. z lekcji 29) i wykonaj

    ćwiczenie 9, s. 53 w zeszycie ćwiczeń według wzoru:

                                   pokój -> pokojowy, oboczności ó:o

4. Przypomnij sobie, czym jest formant - schemat w zeszycie lub w ćwiczeniu 1,

    s. 50 w zeszycie ćwiczeń. Przeczytaj "Nową wiadomość" - podręcznik, s. 286.

5. Zapisz w zeszycie notatkę:

6. Wykonaj  ćwiczenie 6  oraz ćwiczenie 7, s. 52 w zeszycie ćwiczeń.

Uwaga: Proszę czytać "Syzyfowe prace" - zaczynamy je omawiać w poniedziałek 25.05.2020 -

              być może już w szkole :)

12.05.2020

11.05.2020

Dziś będziemy się zajmować tworzeniem i budową wyrazów. Część wiadomości

na ten temat już posiadacie. Na kolejnych lekcjach poszerzymy wiedzę z zakresu

słowotwórstwa.

              PROSZĘ SIĘ KONCENTROWAĆ NA TYM, CO ROBISZ -

              SZKODA CZASU NA BEZMYŚLNE KLIKANIE LUB PRZEPISYWANIE.

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Zapisz w zeszycie wyrazy, którymi mógłbyś podpisać zdjęcia obok. Od każdego

    z zapisanych wyrazów utwórz inne wyrazy według wzoru, np.

    kwiat - kwietnik, kwiaciarnia, kwiecisty, ukwiecić

    (ten przykład również zapisz w zeszycie)

3. Przeczytaj "Nową wiadomość" - podręcznik, s. 284. Zapisz w zeszycie notatkę:

4. Wykonaj ćwiczenie 2, s. 5  i ćwiczenie 3, s. 51 w zeszycie ćwiczeń. Wymyśl jeszcze dwie pary wyrazów

    podstawowych i pochodnych - zapisz je w zeszycie tak, jak w ćwiczeniu.

5. Przeczytaj informacje na temat powstawania wyrazów pochodnych, podręcznik. s. 284. Przerysuj do zeszytu

    schemat znajdujący się w ćwiczeniu 1, s. 50 w zeszycie ćwiczeń. Pod schematem przepisz przykład:

ręka -> rącz + ka, oboczności: ę:ą  i k:cz 

Wyraz rączka powstaje od wyrazu ręka w następujący sposób:  litera ę w temacie zamienia się na ą , litera k zamienia się na cz i do powstałego tematu rącz-  dodajemy formant -ka).

6. Wykonaj w zeszycie ćwiczeń -  ćwiczenie 4, s. 51.

Uwaga: Proszę czytać "Syzyfowe prace" - zaczynamy je omawiać w poniedziałek 25.05.2020 -

              być może już w szkole :)

07.05.2020

Pracujemy z "Zemstą" Aleksandra Fredry. Przypominacie sobie przebieg

wydarzeń w dramacie i bohaterów. Dziś sprawdzamy, jak niepomyślne okoliczności

mogą jednak sprzyjać miłości Klary i Wacława.

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Przypomnij sobie przebieg wydarzeń w dramacie - obowiązkowo obejrzyj

    cały film o utworze Fredry - zobacz film.

3. Zapisz w zeszycie notatkę dotyczącą bohaterów.

4. Przypomnij sobie, jakie wydarzenia doprowadziły

    do małżeństwa Klary z Wacławem - wykonaj

    ćwiczenie online.

5. Zapisz w zeszycie krótkie streszczenie zdarzeń

    przedstawionych w dramacie - przeczytaj

    streszczenie i na jego podstawie napisz swoje.

6. Wykonaj jeszcze raz online zadania:

• punkt 4 z lekcji 24
• punkt 6 z lekcji 25

PROSZĘ SIĘ KONCENTROWAĆ NA TYM, CO ROBISZ, BY JAK NAJWIĘCEJ ZYSKAĆ

- SZKODA CZASU NA BEZMYŚLNE KLIKANIE LUB PRZEPISYWANIE.

Uwaga: za tydzień (12.05.2020) na wtorkowej lekcji języka polskiego czeka Was krótka praca klasowa na podstawie lektury.

06.05.2020

"Zemsta" Aleksandra Fredry jest jednym z gatunków dramatu - komedią.

Czy coś Was śmieszy w "Zemście"? A co śmieszyło współczesnych Fredry?

Zastanowimy się nad tym na dzisiejszej lekcji.

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Czym jest humor i komizm? - sprawdź w słowniku. Zapisz w zeszycie:

3. Które postacie dramatu Fredry mogą wywoływać śmiech? - zobacz fragmenty

     i odpowiedz na to pytanie.

• powrót Papkina od Rejenta - zobacz (od 9 minuty)
• pisanie listu do Klary przez Cześnika - zobacz
• Rejent wyłudza fałszywe zeznania - zobacz (od 10 minuty)

4. Które sytuacje w "Zemście" wydają się komiczne? - wypisz kilka i uzasadnij,

    dlaczego  mogą wywoływać śmiech w widzach i czytelnikach.

5. Zwróć uwagę na ulubione powiedzenia głównych bohaterów - czy powtarzanie tych

    słów może sprawić, że postacie stają się śmieszne nawet kiedy sięgają po broń -

    tak można to zinterpretować współcześnie.

6. Zapisz notatkę w zeszycie - zobacz notatkę.

Uwaga: za tydzień (12.05.2020) na wtorkowej lekcji języka polskiego czeka Was krótka praca klasowa na podstawie lektury.

05.05.2020

04.05.2020

Na dzisiejszej lekcji będziemy charakteryzować głównych bohaterów "Zemsty".

Dlaczego tak trudno było ich pogodzić? Czy chodziło tylko o mur? Dziś będziecie pracować z tekstem dramatu.

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Co znaczą nazwiska bohaterów?  - według Słownika języka

    polskiego pod red. W. Doroszewskiego.  Zapisz w zeszycie.

3. Przygotuj lekturę lub otwórz tekst "Zemsty". Odszukaj fragmenty:

• Akt II, Scena pierwsza, od w. 64 (od słów „Ja z nim w zgodzie?... )

• Akt III, Scena druga, od w. 114 (od słów „żem chciał wprzódy...)

4. Przepisz je do zeszytu jako uzupełnienie poniższej notatki:

Zarówno Cześnik, jak i Rejent nie biorą pod uwagę zakończenia sąsiedzkiego konfliktu:

• Cześnik stwierdza: "... " (cytat z aktu II)

• Rejent wskazuje na różnice między bohaterami: "..." (cytat z aktu III)

5. Prześledź wypowiedzi głównych bohaterów dramatu - zaciekłych przeciwników.

    Pracuj z tekstem lektury - skróty: s. (scena), w. (wers).

6. Zgromadź słownictwo do charakterystyki bohaterów - wykonaj zadanie, zapisz słowa i zwroty w zeszycie.

28.04.2020

Dziś przypomnimy sobie przebieg wydarzeń w dramacie Aleksandra Fredry

zatytułowanym "Zemsta". Sprawdzimy, kto się na kim zemścił, a kto na tym

skorzystał.

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Przypomnij podstawowe wiadomości o dramacie - przejdź do zadania.

3. Sprawdź, na ile aktów autor podzielił swój utwór oraz, ile scen liczą kolejne

    akty "Zemsty" - uzupełnij w zeszycie tekst:

   "Zemsta" to dramat składający się z ......... aktów, każdy akt jest podzielony na sceny -

    akt I ma ich ...., akt  II ......., kolejny jest zbudowany z .... scen, a ostatni z ........

4. Prześledź kolejne wydarzenia w każdym akcie. Zapisz je w zeszycie w  postaci

    planu wydarzeń:

5. Odpowiedz w zeszycie na pytania:

• Kto i na kim chciał się zemścić?

• Jaki sposób zemsty wybrał?

• Kto i co zyskał dzięki "zemście" sąsiada na wrogu zza muru?

Jeden ogień - drugi woda!

Zobacz zamek, o którym pisał Fredro

Ignacy Krasicki o satyrach:

Satyra prawdę mówi, względów się wyrzeka.
Wielbi urząd, czci króla, lecz sądzi człowieka.

satyra -  utwór literacki, który ośmiesza wady ludzi, obyczaje, charaktery, postawy, sposoby zachowania; przedstawia rzeczywistość w krzywym zwierciadle, zdeformowaną przez komiczne wyolbrzymienie lub pomniejszenie. Satyra poucza, ale nie czyni tego wprost. Utwór ma cechy wszystkich rodzajów literackich.

Ignacy Krasicki - bywalec

obiadów czwartkowych

bajka - krótki utwór narracyjny (epicki) zazwyczaj wierszowany;

opowieść o zwierzętach, ludziach lub przedmiotach, które mają wyraziste cechy charakteru. Utwór zawiera naukę moralną - pouczającą puentę (zaskakujące zakończenie) Zwierzęta i przedmioty w bajce są zawsze uosobione.

Pamiętacie, kiedy "śmiech może być nauką" i  kto tak uważał? Dzisiaj przypominamy

wiadomości o znanych bajkach  i ich twórcy...

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Przeczytaj dokładnie informacje w podręczniku, s. 98-99, a następnie sprawdź,

    co zapamiętałeś - uzupełnij tekst z lukami i przepisz do zeszytu.

3. Te utwory Krasickiego znasz - to krótkie bajki ośmieszające ludzkie wady.

     Posłuchaj jednej z bajek i wykonaj zadania - zadanie 1 i  zadanie 2.

4. Sprawdź, czy pamiętasz, jakie cechy ma bajka. Zapisz w zeszycie notatkę:

5. Pamiętasz bajki Krasickiego i płynące z nich morały? - sprawdź.

6. Ignacy Krasicki jest też autorem utworów zwanych satyrami. Posłuchaj

     jednej z nich - "Żona modna"

7. O czym jest "Żona modna"? - przeczytaj

Myślenie ma przyszłość!

Zrób dzisiaj coś, czego innym się

nie chce, a jutro będziesz mieć to,

czego inni pragną...

Wracamy do zdań złożonych. Znacie już ich typy, a dziś zajmiemy się wypowiedziami

trochę dłuższymi, bo złożonymi z kilku zdań składowych...

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Podane zdania pojedyncze przekształć w jedno wypowiedzenie. Łącząc zdania,

    wykorzystaj kolejno spójniki: więc, ponieważ, która. Utworzone zdanie

    zapisz w zeszycie.

3. Ze zdań pojedynczych utworzyłeś wypowiedzenie wielokrotnie złożone. Przeczytaj

    informacje - Nowa wiadomość, podręcznik, s. 232. Przepisz do zeszytu, czym jest   

    wypowiedzenie wielokrotnie złożone. 

4. Przeczytaj informacje Jak opisywać wypowiedzenie wielokrotnie złożone - przejdź.

5. Wskaż wszystkie wypowiedzenia składowe w zdaniu wielokrotnie złożonym - wykonaj

    ćw. 2, s. 42 w zeszycie ćwiczeń.

6. Poćwicz rozpoznawanie zdań składowych - wykonaj ćwiczenie 4 online.

7. Z kilku zdań pojedynczych utwórz wypowiedzenia złożone - wykonaj ćw. 5, s. 44

    w zeszycie ćwiczeń.

8. Przedstawiamy wypowiedzenie wielokrotnie złożone na wykresie - ćwiczenie online.

    Jedno z tych wypowiedzeń przepisz do zeszytu i przerysuj jego wykres.

UWAGA: Przypominam, że w poniedziałek 27.04.20 zaczynamy pracę z "Zemstą".

Co się może wydarzyć, gdy śpisz? Sprawdzimy na dzisiejszej lekcji...

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Posłuchaj utworu "Dusiołek"  Bolesława  Leśmiana (podręcznik, s. 218)

    -  czyta  Bożena Adamek lub Adam Ferency.

3. Zapisz w zeszycie od czego pochodzi wyraz Dusiołek -> ...................

4. Przypomnij sobie informacje o rodzajach literackich - przejdź do zadania.

5. Przypomnij sobie, jakie cechy gatunkowe miała ballada, np. "Świtezianka".

6. Zderzmy teorię z praktyką - jakie elementy poszczególnych rodzajów

    literackich ma ten utwór - zapisz w zeszycie.

7. Czas na interpretację, czyli  odczytanie  głębszego  sensu  utworu. Odpowiedz na pytania:

• Co  symbolizuje  Bajdała,  Dusiołek  oraz  ich  walka?  Sprawdź i zapisz w zeszycie.
• Skąd,  według  Bajdały,  wzięło  się  zło  na  świecie?
• Co  jest  Twoim  dusiołkiem?

UWAGA: w poniedziałek 27.04.20 zaczynamy omawiać "Zemstę"

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Przypomnij sobie, kiedy wypowiedzenie nazwiemy wielokrotnie złożonym i jak narysować wykres takiego zdania.

3. Poćwicz rysowanie wykresów zdań wielokrotnie złożonych - wykonaj ćw. 3, s. 42 w zeszycie ćwiczeń.

4. Kiedy stawiamy przecinek w wypowiedzeniach wielokrotnie złożonych? - przeczytaj informacje, Nowa

    wiadomość, podręcznik, s. 233. Zapisz w zeszycie zasady stawiania przecinka w takich wypowiedzeniach.

5. Poćwicz interpunkcję wypowiedzeń wielokrotnie złożonych - wykonaj ćw. 6, s. 44 w zeszycie ćwiczeń.

6. Ułóż wypowiedzenie wielokrotnie złożone odpowiadające wykresom. Pamiętaj o znakach interpunkcyjnych.

     Wpisz zdania obok wykresu i WYŚLIJ do nauczyciela do 22.04.2020.

Dzisiaj zajmiemy się utworem, który opowiada o zawarciu upragnionego małżeństwa.

Dlaczego zostało zawarte i czy  okazało się szczęśliwe?

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Jak zrozumiałeś tekst "Żona modna" - rozwiąż quiz obrazkowy.

3. Wydarzenia przedstawione w utworze - plan wydarzeń.

4. Jakie cechy mieli bohaterowie utworu Ignacego Krasickiego - pogrupuj je.

5. Czym jest satyra? Zapisz wyjaśnienie w zeszycie.

6. Zapisz w zeszycie notatkę - przejdź.

Zgodnie z umową rozpoczynamy cykl lekcji związanych z komedią Aleksandra Fredry. Dziś o pragnieniu małżeństwa i przeszkodzie, która stoi na drodze do szczęścia, czyli treść "Zemsty"...

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Przeczytaj informacje o autorze i jego dziele - podręcznik, s. 106-107. Napisz w zeszycie

    krótką notatkę biograficzną dotyczącą Aleksandra Fredry - informacje o autorze komedii.

3. Sprawdź, co zapamiętałeś z lektury?  - rozwiąż test ze znajomości "Zemsty".

4. Garść informacji o autorze i genezie, czyli przyczynie powstania "Zemsty"

    - zobacz. Na podstawie przeczytanych informacji, zapisz w zeszycie  krótką

    notatkę dotyczącą powstania dramatu Fredry.

5. Bohaterowie "Zemsty" - połącz postać dramatu z jej opisem.

    Zapisz powstałe notatki o bohaterach w zeszycie.

6. Wiesz, w jaki sposób poniższy plakat nawiązuje do

     "Zemsty" Aleksandra Fredry?

Dziś przyjrzymy się innym bohaterom "Zemsty" i ich zachowaniom oraz charakterom.

Zastanowimy się, czy noszą nazwiska znaczące.

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Przypomnij sobie, co znaczyły nazwiska Rejenta i Cześnika i w jaki sposób

    odzwierciedlały charaktery bohaterów. Wykonaj zadanie, a następnie uzupełnij tekst

     i  zapisz w zeszycie:

    Rejent nazywał się Milczek, ponieważ.. Natomiast Cześnik nosił nazwisko

    Raptusiewicz, bo odznaczał się...

3. Jakie cechy dominują u bohaterów dramatu - sprawdź. Znasz nazwiska

    pozostałych bohaterów "Zemsty"? Czy mogą mieć specjalne znaczenie?

4. Zacznij od Józefa Papkina... Zgromadź informacje o bohaterze. Przeczytaj tekst

   i odpowiedz w  zeszycie na pytania:

• Co wiesz o pochodzeniu i zamożności Papkina?
• Jak ubiera się Papkin?
• Jaki ma sposób mówienia, jak przedstawia samego siebie?
• Jak się zachowuje u Rejenta na początku wizyty, a jak wówczas, kiedy dowiaduje się

      o służbie czekającej pod drzwiami, by go wyrzucić z domu Milczka?

• Dlaczego nikt nie traktuje go poważnie nawet wówczas, gdy twierdzi, że umiera?

5. Ćwiczenie redakcyjne: Kim jest Hanna Czepiersińska? - przeczytaj informacje

    i zredaguj w zeszycie krótką notatkę  o Podstolinie.

6. Nazwisko Papkin może pochodzić od słów paka, papcio. Nazwisko Czepiersińska można skojarzyć ze

    słowem czepiać się.  Czy nazwiska Józefa i Hanny można również uznać za znaczące?

Przypomnijcie sobie utwory, które były inspirowane wyobraźnią i wierzeniami ludowymi.

Dziś spotkanie z poetą, który prosi o skrzydła. A jakie? Sprawdźcie sami...

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Korzystając z dostępnych źródeł, znajdź informacje o Leopoldzie Staffie.

3. Wyjaśnij znaczenie związków frazeologicznych - ćwiczenie online. Przepisz je do zeszytu.

4. Przeczytaj wiersz "Prośba o skrzydła", podręcznik, s. 217. O czym mówi?

5. Jak wygląda dziwny kraj cudów zaprezentowany w wierszu?

6. Wskaż środki stylistyczne, epitety, porównania, personifikacje i metafory. Jak je rozumiesz?

7. Zbadaj budowę wiersza - ilość strof, wersów i rodzaj rymów.

    Przypomnij sobie cechy sonetu ("Stepy akermańskie"). Czy utwór Staffa jest sonetem?

8. Zapisz w zeszycie notatkę dotyczącą utworu - notatka.

UWAGA: Jutro o 13.15 test sprawdzający wiedzę i umiejętności.