Jak powstała nazwa tego przedmiotu?
Pojawia się w niej przedrostek, wrostek
czy przyrostek? A może formant zerowy?
POĆWICZ ONLINE
Formant, czyli element różniący wyraz pochodny od wyrazu podstawowego może być:
Dziś piszemy pracę klasową na podstawie "Zemsty". Wyjaśnienia odnośnie pracy w czasie lekcji online.
Do zobaczenia
Poćwicz więcej online
Wyraz podstawowy to wyraz, od którego tworzymy inne wyrazy, czyli wyraz będący podstawą słowotwórczą wyrazów od niego utworzonych, np. kwiat, grzyb, dźwignąć.
Wyraz pochodny to wyraz utworzony od innego wyrazu, np.
kwietnik, grzybnia, podźwignąć.
Rejent Milczek – właściciel połowy zamku, zagorzały wróg Cześnika, ojciec Wacława
Cześnik Maciej Raptusiewicz – mieszkaniec drugiej połowy zamku, nienawidzący Rejenta, opiekun i stryj Klary
Wacław Milczek – syn Rejenta, zakochany w Klarze
Klara Raptusiewiczówna – bratanica Cześnika, zakochana w Wacławie
Józef Papkin – zubożały szlachcic na usługach Cześnika, liczy na małżeństwo z Klarą
Podstolina Hanna Czepiersińska – wdowa, Cześnik pragnie się z nią ożenić dla pieniędzy
Spektakl "Zemsty"
w Teatrze STU w Krakowie
humor - zdolność dostrzegania zabawnych stron życia i świata
komizm - cecha sytuacji, rzeczy lub osoby budząca wesołość, może wynikać z sytuacji, postaci lub języka bohatera
Wdowa po trzech mężach (po trzecim nosi aktualne nazwisko). Mimo upływu czasu wygląda młodo i jest nadal pełna powabu, na co wskazywałby fakt, że spodobała się młodemu studentowi Wacławowi. Bawi w domu Cześnika i „dysponuje” majątkiem Klary, do którego również może zachować pewne prawa, ale pod warunkiem, że pierwsza od swojej podopiecznej wyjdzie za mąż. Niezbyt sytuowana Hanna robi wszystko, by w przyszłości „nie zostać całkiem w nędzy.” Dzięki pośrednictwu Papkina decyduje się wyjść za Raptusiewicza, ale gdy zjawia się kolejna „oferta” finansowo – matrymonialna zapomina o narzeczonym i podpisuje intercyzę przygotowaną przez Rejenta, który na złość Cześnikowi chce z nią ożenić swojego syna. Wacław, który wbrew sobie miał zostać jej czwartym mężem, gani zachowanie byłej kochanki, krytykuje zwłaszcza jej skłonność do romansów i powierzchowność uczuć. Wdowa jest sprytną egoistką, która dba o własne interesy i, mimo że opisuje siebie jako osobę popędliwą i po części bezmyślną, potrafi kalkulować i wie, gdzie „lokować” uczucia i pieniądze: „Bo ja rzadko kiedy myślę, / Alem za to chyża w dziele.”
raptus daw. «człowiek gwałtowny, porywczy»
milczek «osoba milcząca, małomówna»
Dowiedz się więcej
Teraz czas na sprawdzenie, co potraficie. Za chwilę przejdziecie na stronę
z zadaniami. Trzy są krótkie. Ostatnie, to dłuższa wypowiedź pisemna.
1. Praca klasowa na podstawie lektury - za chwilę przejdziesz na stronę
z zadaniami, masz na ich wykonanie 45 min od momentu prośby nauczyciela
o rozpoczęcie pracy.
2. Hasło do strony otrzymasz od nauczyciela w czasie lekcji wideo.
Pamiętaj o wpisaniu imienia i numeru w dzienniku.
POWODZENIA!
Nadal zajmujemy się budową wyrazów, śledzimy, jak powstaje nowa forma (nazwa
przedmiotu, czynności, zjawiska, zdrobnienie lub zgrubienie itd). Poznacie też typy
formantów.
BARDZO PROSZĘ SIĘ KONCENTROWAĆ NA TYM, CO ROBISZ -
UWAŻA, ŻE SZKODA CZASU NA BEZMYŚLNE KLIKANIE LUB PRZEPISYWANIE.
1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.
2. Przypomnij sobie, czym jest wyraz podstawowy i pochodny i wykonaj
ćwiczenie 8, s. 53 w zeszycie ćwiczeń.
3. Przypomnij sobie, czym są oboczności w temacie (punkt 5. z lekcji 29) i wykonaj
ćwiczenie 9, s. 53 w zeszycie ćwiczeń według wzoru:
pokój -> pokojowy, oboczności ó:o
4. Przypomnij sobie, czym jest formant - schemat w zeszycie lub w ćwiczeniu 1,
s. 50 w zeszycie ćwiczeń. Przeczytaj "Nową wiadomość" - podręcznik, s. 286.
5. Zapisz w zeszycie notatkę:
6. Wykonaj ćwiczenie 6 oraz ćwiczenie 7, s. 52 w zeszycie ćwiczeń.
Uwaga: Proszę czytać "Syzyfowe prace" - zaczynamy je omawiać w poniedziałek 25.05.2020 -
być może już w szkole :)
Temat: Praca klasowa na podstawie lektury - "Zemsta" Aleksander Fredro.
12.05.2020
LEKCJA 31
Temat: Tworzenie i budowa wyrazów - typy formantów.
11.05.2020
LEKCJA 30
Dziś będziemy się zajmować tworzeniem i budową wyrazów. Część wiadomości
na ten temat już posiadacie. Na kolejnych lekcjach poszerzymy wiedzę z zakresu
słowotwórstwa.
PROSZĘ SIĘ KONCENTROWAĆ NA TYM, CO ROBISZ -
SZKODA CZASU NA BEZMYŚLNE KLIKANIE LUB PRZEPISYWANIE.
1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.
2. Zapisz w zeszycie wyrazy, którymi mógłbyś podpisać zdjęcia obok. Od każdego
z zapisanych wyrazów utwórz inne wyrazy według wzoru, np.
kwiat - kwietnik, kwiaciarnia, kwiecisty, ukwiecić
(ten przykład również zapisz w zeszycie)
3. Przeczytaj "Nową wiadomość" - podręcznik, s. 284. Zapisz w zeszycie notatkę:
4. Wykonaj ćwiczenie 2, s. 5 i ćwiczenie 3, s. 51 w zeszycie ćwiczeń. Wymyśl jeszcze dwie pary wyrazów
podstawowych i pochodnych - zapisz je w zeszycie tak, jak w ćwiczeniu.
5. Przeczytaj informacje na temat powstawania wyrazów pochodnych, podręcznik. s. 284. Przerysuj do zeszytu
schemat znajdujący się w ćwiczeniu 1, s. 50 w zeszycie ćwiczeń. Pod schematem przepisz przykład:
ręka -> rącz + ka, oboczności: ę:ą i k:cz
Wyraz rączka powstaje od wyrazu ręka w następujący sposób: litera ę w temacie zamienia się na ą , litera k zamienia się na cz i do powstałego tematu rącz- dodajemy formant -ka).
6. Wykonaj w zeszycie ćwiczeń - ćwiczenie 4, s. 51.
Uwaga: Proszę czytać "Syzyfowe prace" - zaczynamy je omawiać w poniedziałek 25.05.2020 -
być może już w szkole :)
Wiadomość
do
nauczyciela
Wiadomość
do
nauczyciela
Temat: Tworzenie i budowa wyrazów.
07.05.2020
LEKCJA 29
Pracujemy z "Zemstą" Aleksandra Fredry. Przypominacie sobie przebieg
wydarzeń w dramacie i bohaterów. Dziś sprawdzamy, jak niepomyślne okoliczności
mogą jednak sprzyjać miłości Klary i Wacława.
1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.
2. Przypomnij sobie przebieg wydarzeń w dramacie - obowiązkowo obejrzyj
cały film o utworze Fredry - zobacz film.
3. Zapisz w zeszycie notatkę dotyczącą bohaterów.
4. Przypomnij sobie, jakie wydarzenia doprowadziły
do małżeństwa Klary z Wacławem - wykonaj
5. Zapisz w zeszycie krótkie streszczenie zdarzeń
przedstawionych w dramacie - przeczytaj
streszczenie i na jego podstawie napisz swoje.
6. Wykonaj jeszcze raz online zadania:
PROSZĘ SIĘ KONCENTROWAĆ NA TYM, CO ROBISZ, BY JAK NAJWIĘCEJ ZYSKAĆ
- SZKODA CZASU NA BEZMYŚLNE KLIKANIE LUB PRZEPISYWANIE.
Uwaga: za tydzień (12.05.2020) na wtorkowej lekcji języka polskiego czeka Was krótka praca klasowa na podstawie lektury.
Wiadomość
do
nauczyciela
Temat: Jak okoliczności sprzyjają miłości - "Zemsta" Aleksandra Fredry.
06.05.2020
LEKCJA 28
"Zemsta" Aleksandra Fredry jest jednym z gatunków dramatu - komedią.
Czy coś Was śmieszy w "Zemście"? A co śmieszyło współczesnych Fredry?
Zastanowimy się nad tym na dzisiejszej lekcji.
1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.
2. Czym jest humor i komizm? - sprawdź w słowniku. Zapisz w zeszycie:
3. Które postacie dramatu Fredry mogą wywoływać śmiech? - zobacz fragmenty
i odpowiedz na to pytanie.
4. Które sytuacje w "Zemście" wydają się komiczne? - wypisz kilka i uzasadnij,
dlaczego mogą wywoływać śmiech w widzach i czytelnikach.
5. Zwróć uwagę na ulubione powiedzenia głównych bohaterów - czy powtarzanie tych
słów może sprawić, że postacie stają się śmieszne nawet kiedy sięgają po broń -
tak można to zinterpretować współcześnie.
6. Zapisz notatkę w zeszycie - zobacz notatkę.
Uwaga: za tydzień (12.05.2020) na wtorkowej lekcji języka polskiego czeka Was krótka praca klasowa na podstawie lektury.
Wiadomość
do
nauczyciela
Temat: Komizm w "Zemście" Aleksandra Fredry. (wideokonferencja)
05.05.2020
Wiadomość
do
nauczyciela
Temat: Nazwiska i charaktery - obraz społeczeństwa polskiego w "Zemście".
04.05.2020
LEKCJA 27
LEKCJA 26
Na dzisiejszej lekcji będziemy charakteryzować głównych bohaterów "Zemsty".
Dlaczego tak trudno było ich pogodzić? Czy chodziło tylko o mur? Dziś będziecie pracować z tekstem dramatu.
1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.
2. Co znaczą nazwiska bohaterów? - według Słownika języka
polskiego pod red. W. Doroszewskiego. Zapisz w zeszycie.
3. Przygotuj lekturę lub otwórz tekst "Zemsty". Odszukaj fragmenty:
Akt II, Scena pierwsza, od w. 64 (od słów „Ja z nim w zgodzie?... )
Akt III, Scena druga, od w. 114 (od słów „żem chciał wprzódy...)
4. Przepisz je do zeszytu jako uzupełnienie poniższej notatki:
Zarówno Cześnik, jak i Rejent nie biorą pod uwagę zakończenia sąsiedzkiego konfliktu:
Cześnik stwierdza: "... " (cytat z aktu II)
Rejent wskazuje na różnice między bohaterami: "..." (cytat z aktu III)
5. Prześledź wypowiedzi głównych bohaterów dramatu - zaciekłych przeciwników.
Pracuj z tekstem lektury - skróty: s. (scena), w. (wers).
6. Zgromadź słownictwo do charakterystyki bohaterów - wykonaj zadanie, zapisz słowa i zwroty w zeszycie.
Wiadomość
do
nauczyciela
Temat: Jeden ogień - drugi woda. O charakterach w dramacie Fredry.
28.04.2020
LEKCJA 25
Dziś przypomnimy sobie przebieg wydarzeń w dramacie Aleksandra Fredry
zatytułowanym "Zemsta". Sprawdzimy, kto się na kim zemścił, a kto na tym
skorzystał.
1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.
2. Przypomnij podstawowe wiadomości o dramacie - przejdź do zadania.
3. Sprawdź, na ile aktów autor podzielił swój utwór oraz, ile scen liczą kolejne
akty "Zemsty" - uzupełnij w zeszycie tekst:
"Zemsta" to dramat składający się z ......... aktów, każdy akt jest podzielony na sceny -
akt I ma ich ...., akt II ......., kolejny jest zbudowany z .... scen, a ostatni z ........
4. Prześledź kolejne wydarzenia w każdym akcie. Zapisz je w zeszycie w postaci
planu wydarzeń:
5. Odpowiedz w zeszycie na pytania:
Kto i na kim chciał się zemścić?
Jaki sposób zemsty wybrał?
Kto i co zyskał dzięki "zemście" sąsiada na wrogu zza muru?
Jeden ogień - drugi woda!
Zobacz zamek, o którym pisał Fredro
Wiadomość
do
nauczyciela
Temat: Gdzie dwóch się bije... tam ktoś skorzysta. Przebieg wydarzeń w dramacie.
28.04.2020
LEKCJA 24
Temat: Kiedy konflikt buduje mury… „Zemsta” Aleksandra Fredry.
27.04.2020
LEKCJA 23
Wiadomość
do
nauczyciela
"Winszuję, panie Pietrze,
żeś się już ożenił”
Ignacy Krasicki o satyrach:
Satyra prawdę mówi, względów się wyrzeka.
Wielbi urząd, czci króla, lecz sądzi człowieka.
satyra - utwór literacki, który ośmiesza wady ludzi, obyczaje, charaktery, postawy, sposoby zachowania; przedstawia rzeczywistość w krzywym zwierciadle, zdeformowaną przez komiczne wyolbrzymienie lub pomniejszenie. Satyra poucza, ale nie czyni tego wprost. Utwór ma cechy wszystkich rodzajów literackich.
Wiadomość
do
nauczyciela
Dowiedz się więcej
23.04.2020
Czy modna żona to prawdziwy skarb? Satyra Ignacego Krasickiego.
LEKCJA 22
Ignacy Krasicki - bywalec
obiadów czwartkowych
bajka - krótki utwór narracyjny (epicki) zazwyczaj wierszowany;
opowieść o zwierzętach, ludziach lub przedmiotach, które mają wyraziste cechy charakteru. Utwór zawiera naukę moralną - pouczającą puentę (zaskakujące zakończenie) Zwierzęta i przedmioty w bajce są zawsze uosobione.
Wiadomość
do
nauczyciela
Koniecznie zobacz
Temat: Ignacy Krasicki - twórca i jego sposoby na ludzkie wady.
22.04.2020
LEKCJA 21
Pamiętacie, kiedy "śmiech może być nauką" i kto tak uważał? Dzisiaj przypominamy
wiadomości o znanych bajkach i ich twórcy...
1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.
2. Przeczytaj dokładnie informacje w podręczniku, s. 98-99, a następnie sprawdź,
co zapamiętałeś - uzupełnij tekst z lukami i przepisz do zeszytu.
3. Te utwory Krasickiego znasz - to krótkie bajki ośmieszające ludzkie wady.
Posłuchaj jednej z bajek i wykonaj zadania - zadanie 1 i zadanie 2.
4. Sprawdź, czy pamiętasz, jakie cechy ma bajka. Zapisz w zeszycie notatkę:
5. Pamiętasz bajki Krasickiego i płynące z nich morały? - sprawdź.
6. Ignacy Krasicki jest też autorem utworów zwanych satyrami. Posłuchaj
jednej z nich - "Żona modna"
7. O czym jest "Żona modna"? - przeczytaj
Myślenie ma przyszłość!
Zrób dzisiaj coś, czego innym się
nie chce, a jutro będziesz mieć to,
czego inni pragną...
Jutro mamy zamiar zdobyć szczyt. Musimy wyjść z bazy nieco wcześniej. Mamy przed sobą długą i trudną drogę. Prowadzi przez długą przełęcz i wąskie skalne ścieżki.
Warto poćwiczyć więcej
Temat: Wypowiedzenie wielokrotnie złożone.
20.04.2020
LEKCJA 19
Wiadomość
do
nauczyciela
Temat: Wykres wypowiedzenia wielokrotnie złożonego - ćwiczenia.
21.04.2020
LEKCJA 20
Wiadomość do
nauczyciela
Rzeźba Bajdały na Rynku Wodnym
w Zamościu.Podobno ten, kto go poklepie
po łysienie,będzie miał niezwykłe sny.
Pytanie do
nauczyciela
Pytanie do
nauczyciela
lekcja
Klasa 7b
Temat: Wyobraźnia, która tworzy Dusiołka. Utwór Bolesława Leśmiana.
16.04.2020
LEKCJA 18
Temat: Wyobraźnia, która uskrzydla - wiersz Leopolda Staffa.
LEKCJA 17
Wracamy do zdań złożonych. Znacie już ich typy, a dziś zajmiemy się wypowiedziami
trochę dłuższymi, bo złożonymi z kilku zdań składowych...
1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.
2. Podane zdania pojedyncze przekształć w jedno wypowiedzenie. Łącząc zdania,
wykorzystaj kolejno spójniki: więc, ponieważ, która. Utworzone zdanie
zapisz w zeszycie.
3. Ze zdań pojedynczych utworzyłeś wypowiedzenie wielokrotnie złożone. Przeczytaj
informacje - Nowa wiadomość, podręcznik, s. 232. Przepisz do zeszytu, czym jest
wypowiedzenie wielokrotnie złożone.
4. Przeczytaj informacje Jak opisywać wypowiedzenie wielokrotnie złożone - przejdź.
5. Wskaż wszystkie wypowiedzenia składowe w zdaniu wielokrotnie złożonym - wykonaj
ćw. 2, s. 42 w zeszycie ćwiczeń.
6. Poćwicz rozpoznawanie zdań składowych - wykonaj ćwiczenie 4 online.
7. Z kilku zdań pojedynczych utwórz wypowiedzenia złożone - wykonaj ćw. 5, s. 44
w zeszycie ćwiczeń.
8. Przedstawiamy wypowiedzenie wielokrotnie złożone na wykresie - ćwiczenie online.
Jedno z tych wypowiedzeń przepisz do zeszytu i przerysuj jego wykres.
UWAGA: Przypominam, że w poniedziałek 27.04.20 zaczynamy pracę z "Zemstą".
Co się może wydarzyć, gdy śpisz? Sprawdzimy na dzisiejszej lekcji...
1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.
2. Posłuchaj utworu "Dusiołek" Bolesława Leśmiana (podręcznik, s. 218)
- czyta Bożena Adamek lub Adam Ferency.
3. Zapisz w zeszycie od czego pochodzi wyraz Dusiołek -> ...................
4. Przypomnij sobie informacje o rodzajach literackich - przejdź do zadania.
5. Przypomnij sobie, jakie cechy gatunkowe miała ballada, np. "Świtezianka".
6. Zderzmy teorię z praktyką - jakie elementy poszczególnych rodzajów
literackich ma ten utwór - zapisz w zeszycie.
Elementy epiki | Elementy liryki | Elementy dramatu |
7. Czas na interpretację, czyli odczytanie głębszego sensu utworu. Odpowiedz na pytania:
UWAGA: w poniedziałek 27.04.20 zaczynamy omawiać "Zemstę"
1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.
2. Przypomnij sobie, kiedy wypowiedzenie nazwiemy wielokrotnie złożonym i jak narysować wykres takiego zdania.
3. Poćwicz rysowanie wykresów zdań wielokrotnie złożonych - wykonaj ćw. 3, s. 42 w zeszycie ćwiczeń.
4. Kiedy stawiamy przecinek w wypowiedzeniach wielokrotnie złożonych? - przeczytaj informacje, Nowa
wiadomość, podręcznik, s. 233. Zapisz w zeszycie zasady stawiania przecinka w takich wypowiedzeniach.
5. Poćwicz interpunkcję wypowiedzeń wielokrotnie złożonych - wykonaj ćw. 6, s. 44 w zeszycie ćwiczeń.
6. Ułóż wypowiedzenie wielokrotnie złożone odpowiadające wykresom. Pamiętaj o znakach interpunkcyjnych.
Wpisz zdania obok wykresu i WYŚLIJ do nauczyciela do 22.04.2020.
Dzisiaj zajmiemy się utworem, który opowiada o zawarciu upragnionego małżeństwa.
Dlaczego zostało zawarte i czy okazało się szczęśliwe?
1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.
2. Jak zrozumiałeś tekst "Żona modna" - rozwiąż quiz obrazkowy.
3. Wydarzenia przedstawione w utworze - plan wydarzeń.
4. Jakie cechy mieli bohaterowie utworu Ignacego Krasickiego - pogrupuj je.
5. Czym jest satyra? Zapisz wyjaśnienie w zeszycie.
6. Zapisz w zeszycie notatkę - przejdź.
Zgodnie z umową rozpoczynamy cykl lekcji związanych z komedią Aleksandra Fredry. Dziś o pragnieniu małżeństwa i przeszkodzie, która stoi na drodze do szczęścia, czyli treść "Zemsty"...
1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.
2. Przeczytaj informacje o autorze i jego dziele - podręcznik, s. 106-107. Napisz w zeszycie
krótką notatkę biograficzną dotyczącą Aleksandra Fredry - informacje o autorze komedii.
3. Sprawdź, co zapamiętałeś z lektury? - rozwiąż test ze znajomości "Zemsty".
4. Garść informacji o autorze i genezie, czyli przyczynie powstania "Zemsty"
- zobacz. Na podstawie przeczytanych informacji, zapisz w zeszycie krótką
notatkę dotyczącą powstania dramatu Fredry.
5. Bohaterowie "Zemsty" - połącz postać dramatu z jej opisem.
Zapisz powstałe notatki o bohaterach w zeszycie.
6. Wiesz, w jaki sposób poniższy plakat nawiązuje do
"Zemsty" Aleksandra Fredry?
Dziś przyjrzymy się innym bohaterom "Zemsty" i ich zachowaniom oraz charakterom.
Zastanowimy się, czy noszą nazwiska znaczące.
1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.
2. Przypomnij sobie, co znaczyły nazwiska Rejenta i Cześnika i w jaki sposób
odzwierciedlały charaktery bohaterów. Wykonaj zadanie, a następnie uzupełnij tekst
i zapisz w zeszycie:
Rejent nazywał się Milczek, ponieważ.. Natomiast Cześnik nosił nazwisko
Raptusiewicz, bo odznaczał się...
3. Jakie cechy dominują u bohaterów dramatu - sprawdź. Znasz nazwiska
pozostałych bohaterów "Zemsty"? Czy mogą mieć specjalne znaczenie?
4. Zacznij od Józefa Papkina... Zgromadź informacje o bohaterze. Przeczytaj tekst
i odpowiedz w zeszycie na pytania:
o służbie czekającej pod drzwiami, by go wyrzucić z domu Milczka?
5. Ćwiczenie redakcyjne: Kim jest Hanna Czepiersińska? - przeczytaj informacje
i zredaguj w zeszycie krótką notatkę o Podstolinie.
6. Nazwisko Papkin może pochodzić od słów paka, papcio. Nazwisko Czepiersińska można skojarzyć ze
słowem czepiać się. Czy nazwiska Józefa i Hanny można również uznać za znaczące?
Przypomnijcie sobie utwory, które były inspirowane wyobraźnią i wierzeniami ludowymi.
Dziś spotkanie z poetą, który prosi o skrzydła. A jakie? Sprawdźcie sami...
1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.
2. Korzystając z dostępnych źródeł, znajdź informacje o Leopoldzie Staffie.
3. Wyjaśnij znaczenie związków frazeologicznych - ćwiczenie online. Przepisz je do zeszytu.
4. Przeczytaj wiersz "Prośba o skrzydła", podręcznik, s. 217. O czym mówi?
5. Jak wygląda dziwny kraj cudów zaprezentowany w wierszu?
6. Wskaż środki stylistyczne, epitety, porównania, personifikacje i metafory. Jak je rozumiesz?
7. Zbadaj budowę wiersza - ilość strof, wersów i rodzaj rymów.
Przypomnij sobie cechy sonetu ("Stepy akermańskie"). Czy utwór Staffa jest sonetem?
8. Zapisz w zeszycie notatkę dotyczącą utworu - notatka.
UWAGA: Jutro o 13.15 test sprawdzający wiedzę i umiejętności.