Andrzej Radek postanowił ("poprzysiągł sobie"), że będzie się kształcił, bo nakazał mu to (kiedy?)................. Kawka - nauczyciel (nazwisko) ............................., który uczył go (czego?) ................... i sfinansował  (co?) .............. . Radek pamiętał też, jak traktowali go mieszkańcy dworu - (co robili?) ...................... . Ponieważ nauczyciel pokazał mu świat książek i możliwość innej egzystencji, chłopiec zapragnął lepszego życia, które mógł osiągnąć (w jaki sposób? dzięki czemu?) ....................... .

Dzisiejsza lekcja jest przeznaczona na poznanie historii Andrzeja Radka - syna

biednego fornala -  który dzięki Kawce zyskał możliwość nauki w gimnazjum.

Dlaczego była to sytuacja niezwykła? Jak inni uczniowie traktowali kolegę

pochodzącego z najniższej warstwy społecznej? Tym właśnie zajmiemy się na lekcji...

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Przeczytaj fragment lektury dotyczący pochodzenia i losów

    Andrzeja (Jędrka) Radka  - przejdź do fragmentu.

3. Ustal w punktach koleje losu Andrzeja zanim trafił do gimnazjum w Klerykowie

    wykonaj ćwiczenie online i zapisz w zeszycie plan wydarzeń.

4. Dlaczego Andrzej postanowił się uczyć mimo trudności, na które natrafiał?

    - przeczytaj fragment i uzupełnij tekst, a następnie zapisz go w zeszycie.

5. Jak traktowali Andrzeja uczniowie Klerykowskiego gimnazjum? - przeczytaj fragment powieści i odpowiedz

    w zeszycie na pytania:

• Jak Radek spędzał czas w pierwszych miesiącach pobytu w szkole w Klerykowie?
• W jaki sposób zwracali się do niego koledzy z klasy?
• Dlaczego miał zostać wydalony (usunięty) z gimnazjum?
• Kto mu pomógł - wstawił się za nim u inspektora Zabielskiego?
• Z kim zaprzyjaźnił się Andrzej w gimnazjum?

6. Zastanów się, w jaki sposób Andrzej mógł pomóc Borowiczowi? Kiedy to zrobił?

Podczas lekcji historii, na której Walecki (Figa) przeciwstawił się rosyjskiemu nauczycielowi ukazującemu dzieje Polski

w sposób .......... i .............., Marcin stanął po stronie ............... . Świadczyło to o ................. i było wynikiem ................................ Rosjan, stosowanej wobec polskich uczniów (szczególnie działań inspektora Zabielskiego).

prawdziwy - zakłamany           obraźliwy - szanujący                       patriota - zdrajca     

uczeń - nauczyciel                   spolszczony - zrusyfikowany           uczciwość - manipulacja     

Inspektor Zabielskij miał szczególny wpływ na młodego Marcina, którego traktował z dużą poufałością,  zapraszał ................... , częstował .............., często się z nim .........................

i ...................... . Inspektor zawsze stawał po stronie ..................... w sporze  uczeń - nauczyciel ................. . Zabielskij zapraszał chłopca  do teatru na ......................... sztuki, oglądane w kręgu rosyjskiej „elity” Klerykowa, co bardzo ............................. młodemu gimnazjaliście, tym bardziej, że Zabielskij przedstawił Marcina ...................... . Nauczyciel sprawił, że Borowicz fascynował się ................. poezją i chętnie ją czytał.

Czy Rosjanom mogło się udać wykorzenienie polskiej tradycji, języka i kultury z serc

i umysłów młodych uczniów? Dziś zajmiemy się tym problemem. Przeanalizujemy

zachowanie Marcina przed pojawieniem się w szkole Bernarda Zygiera i po lekcji

języka polskiego, na której Zygier wyrecytował "Redutę Ordona".

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Ustal, jaki wpływ na Marcina miał inspektor Zabielskij. Dlaczego nauczyciel zyskał

    sympatię Borowicza? - zapisz w zeszycie uzupełniony tekst.

3. Przeczytaj fragment opisujący lekcję historii i zapisz w zeszycie wniosek dotyczący zachowania Marcina jako Polaka - przejdź do fragmentu. Uzupełnij wniosek - wybierz odpowiednie słowa spośród par wyrazów:

4. Zgromadź informacje o Zygierze - nowym uczniu w klerykowskim gimnazjum - przeczytaj fragment powieści.

    Zapisz w zeszycie informację dotyczącą Bernarda Zygiera - możesz skorzystać.

5. Obejrzyj fragment filmu "Syzyfowe prace" (kliknij na kadrze powyżej) - zaobserwuj, jak uczniowie i nauczyciel

    języka polskiego reagowali na kolejne słowa recytowanego utworu. Przeczytaj fragment powieści opisujący tę

    scenę - przejdź.

6. Jak myślisz, dlaczego Zygier wybrał ten wiersz Adama Mickiewicza, by go wygłosić w klasie na języku polskim.

    Przypomnij sobie, jak w utworze "Reduta Ordona" przedstawieni są Polacy, Moskale (Rosjanie) i car - lekcja 11 i 12

7. Jak zmieniło się zachowanie Marcina po wysłuchaniu recytacji polskiego utworu przez kolegę? - poszukaj w

    powieści fragmentu dotyczącego spotkań u Gontali.

8. Jaki związek widzisz między wysiłkami podejmowanymi przez Rosjan

    a wysiłkiem mitologicznego Syzyfa - uzasadnij tytuł powieści.

9. Zapisz w zeszycie notatkę  z lekcji - przejdź do notatki.

Dzisiaj kontynuujemy pracę  związaną z kadrę nauczycieli klerykowskiego gimnazjum.

Pracujemy z tekstem lektury oraz wykonamy kilka ćwiczeń porządkujących oraz

utrwalających Waszą wiedzę na temat szkolnego świata przedstawionego w lekturze.

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Przejrzyj rozdział VIII powieści oraz fragmenty lektury dotyczące nauczycieli

    pokazanych  w powieści "Syzyfowe prace" i wypisz najważniejsze  informacje

    o kadrze pedagogicznej w gimnazjum w Klerykowie. Dokończ notatkę

    z poprzedniej lekcji.

Pamiętacie, że ziemie Polskie znajdowały się pod zaborami, a akcja powieści

rozgrywa się na terenie Królestwa Polskiego, które pozostawało pod całkowitym

wpływem Rosji. Dziś zajmiemy się sposobami niszczenia w Polakach ich

świadomości narodowej i miłości do języka, historii oraz kultury polskiej.

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Przypomnij sobie, w jakiej sytuacji znalazła się ludność polska po upadku powstania

    styczniowego - zobacz więcej.

3. Ustal, jak wyglądała nauka Marcina w szkole początkowej w Owczarach:

• Czego uczyły się dzieci pod okiem nauczyciela?

• Jaki był cel edukacji w wiejskiej szkole?

• Za co został nagrodzony Wiechowski przez kontrolującego go Jaczmieniewa?

4. Wyjaśnij w zeszycie termin rusyfikacja - ..... (przejdź do słownika online)

5. Zapisz ołówkiem (lub na karcie pracy) notatkę na temat metod rusyfikacji w szkole w Owczarach.

6. Jakie sposoby mieli Rosjanie, aby uniemożliwić uczniom poznawanie polskiej literatury i historii?

    Zanotuj ołówkiem  (lub na karcie pracy) najważniejsze informacje.

7. Co robili nauczyciele, np. Zabielski, by pozyskać uczniów i przekonać ich do kultury rosyjskiej?

    Zanotuj ołówkiem (lub na karcie pracy) najważniejsze informacje.

8. Za co karano uczniów i jakie kary stosowano? - zapisz notatkę ołówkiem w zeszycie (lub na karcie pracy).

9. Porównaj swoje notatki z informacją pod lekcją 43. Zapisz w zeszycie notatkę - przejdź.

3. Utrwal wiadomości - wykonaj ćwiczenie online dotyczące nauczycieli uczących w gimnazjum w Klerykowie.

4. Na podstawie zebranych informacji zapisz w zeszycie wniosek dotyczący specyfiki uczenia młodzieży w szkole będącej pod zaborem rosyjskim - przejdź do notatki (Lekcja 42).

W języku polskim rzeczowniki zakończone na -um są rodzaju nijakiego, np. to liceum, akwarium, forum, seminarium, terytorium, archiwum, centrum itd.

W liczbie pojedynczej wyrazy te  nie odmieniają się. Natomiast w liczbie mnogiej mają  zakończenia  –a, -ów, -om, -ami, -ach.

Wczoraj dowiedzieliście się, jak wyglądały egzaminy do gimnazjum w czasach,

kiedy Polski nie było na mapach i jej ziemie znajdowały się w granicach  obcych

mocarstw. Istniejące Królestwo Polskie było całkowicie podporządkowane Rosji,

w szkołach nauczano w języku rosyjskim, a kadra pedagogiczna... właśnie dziś

ją poznamy.
 

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Ustal kolejne etapy kształcenia młodego człowieka (na podstawie "Syzyfowych

    prac"). Zapisz w zeszycie:

Nauka w zaborze rosyjskim przebiegała w kilku etapach:

• szkoła początkowa (elementarna), progimnazjum - zazwyczaj cztery lata
• gimnazjum zakończone maturą - osiem lat
• uniwersytet lub seminarium (duchowne)

3. Przypomnij sobie, jak odmienić przez przypadki i liczby rzeczowniki: gimnazjum, seminarium.

    Co zauważasz? Czy potrafisz wskazać rzeczowniki, które odmieniają się podobnie? - sprawdź,

    czy poprawnie wykonałeś zadanie.

4. Zapisz w zeszycie odmianę rzeczownika gimnazjum, a poniżej informację:

5. Przejrzyj rozdział VIII powieści "Syzyfowe prace" i wypisz najważniejsze  informacje o kadrze pedagogicznej

    w gimnazjum w Klerykowie. Notatkę sporządź  w formie tabeli.

Wczoraj poznaliście realia nauki  w wiejskiej szkole początkowej w Owczarach.

Dziś zajmiemy się tym, jak wyglądały egzaminy do klerykowskiego gimnazjum...

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Przeczytaj rozdział III (299)   i  IV  powieści "Syzyfowe prace"

3. Zgromadź informacje na temat procedur  obowiązujących  w  czasie  rekrutacji 

    do  gimnazjum w Klerykowie - odpowiedz na pytania:

• Jakie  dokumenty   należało  dostarczyć  do  szkoły?

• Jak  informowano  o  terminie  egzaminów  i  czy  przestrzegano  tego  terminu?

• Z  czego  przepytywano  kandydata? 

• Co  należało  zrobić,  aby  mieć nadzieję na zdanie egzaminów? (377)

• Kto  należał  do  komisji  egzaminacyjnej?

• Jak  przebiegał  egzamin?

4. Sporządź krótką notatkę na temat przyjęcia Marcina do gimnazjum -  ułóż  w odpowiedniej

    kolejności tekst i zapisz w zeszycie. - przejdź do zadania.

5. Przejrzyj rozdział VIII powieści "Syzyfowe prace" i wypisz najważniejsze

    informacje o kadrze pedagogicznej w gimnazjum w Klerykowie.

Syzyfowe prace Stefan Żeromski

Powieść o dojrzewaniu w czasach zaborów…

Stefan Żeromski (14.10.1864-20.11.1925) - pisarz, dramaturg, publicysta. Używał pseudonimów: Maurycy Zych, Józef Katerla. Studiował w półwyższym  Instytucie Weterynaryjnym w Warszawie; działał w nielegalnych kołach młodzieżowych. W 1892 wyjechał za granicę, do kraju wrócił w 1897, a od roku 1904 zajmował się wyłącznie pisarstwem. Napisał m.in. Dzienniki, Syzyfowe prace, Przedwiośnie,Wierne rzeka, Ludzie bezdomni.

Dziś rozpoczynamy pracę z lekturą "Syzyfowe prace", ale zanim porozmawiamy

o samej powieści, przeczytamy fragmenty pamiętników pisarza i zobaczymy, jak

wydarzenia z życia mogą zmienić się w literaturę...

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Przeczytaj informacje dotyczące życia (nie musisz czytać części dotyczącej

    twórczości) Stefana Żeromskiego i zastanów się, na jaki okres w historii Polski

    przypadła młodość pisarza - przejdź.

3. Zapisz w zeszycie krótką notatkę biograficzną (biogram) o autorze

    "Syzyfowych prac":

4. Przypomnij sobie, jakie cechy ma dziennik.

5. Przeczytaj fragmenty "Dzienników" Stefana Żeromskiego zwróć szczególną uwagę

    na to, jakie cechy literatury wspomnieniowej mają te teksty - przejdź do fragmentów.

6. Wynotuj w zeszycie te wydarzenia z życia pisarza, które znalazły odzwierciedlenie

    w powieści "Syzyfowe prace" - możesz to zrobić w postaci tabeli.

7. Przedstaw swoje zdanie na temat tego, czy świadomość, że powieść została oparta na wydarzeniach

    z życia jej twórcy sprawia, że jest ona atrakcyjniejsza dla czytelnika. Uzasadnij swoje zdanie (4-5 zdań).

    Pracę wyślij do nauczyciela do 27.05 (środa).

• Akcja powieści "Syzyfowe prace rozgrywa się w II połowie XIX wieku, w okresie kiedy Polska była pod zaborami. Wydarzenia rozgrywają się w miejscowościach (Gawronki, Owczary, Kleryków) położonych na terenie rosyjskiego Królestwa Polskiego.

• Bohaterem lektury jest Marcin Borowicz oraz grupa uczniów i nauczycieli klerykowskiego gimnazjum.

• W "Syzyfowych pracach" autor, na podstawie własnych doświadczeń z dzieciństwa i lat młodzieńczych, przedstawił obraz szkoły w zaborze rosyjskim, wzmożone wysiłki Rosjan mające na celu wynarodowienie młodych Polaków oraz walkę polskiej młodzieży z rusyfikacją.

Stefan Żeromski (14.10.1864-20.11.1925) - pisarz, dramaturg, publicysta. Używał pseudonimów: Maurycy Zych, Józef Katerla. Studiował w półwyższym  Instytucie Weterynaryjnym w Warszawie; działał w nielegalnych kołach młodzieżowych. W 1892 wyjechał za granicę, do kraju wrócił w 1897, a od roku 1904 zajmował się wyłącznie pisarstwem. Napisał m.in. Dzienniki, Syzyfowe prace, Przedwiośnie,Wierne rzeka, Ludzie bezdomni.

Na dzisiejszej lekcji porozmawiamy o tym, kiedy Marcin Borowicz został oddany do

szkoły, jak ta szkoła wyglądała i czego mógł się w niej nauczyć... Będziemy pracować

z tekstem lektury.

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Ustal, jaki świat przedstawiono w powieści "Syzyfowe prace":

•     Kiedy i gdzie rozgrywa się akcja książki? Jaki to okres w dziejach Polski?
•     Kto jest bohaterem lektury?
•     Wokół czego koncentruje się akcja powieści?

3. Przypomnij sobie, co Żeromski pisał w "Dziennikach" o tym, kiedy rozpoczął naukę

    w szkole. Przeczytaj rozdziały I i II lektury - czy Marcina można utożsamić z autorem?

4. Zapisz w zeszycie krótką notatkę.

5. Zgromadź informacje dotyczące  wyglądu  szkoły w Owczarach,  nauczyciela  i  sposobu  prowadzenia  lekcji

    przez pana Wiechowskiego, następnie uzupełnij tekst z lukami i przepisz go do zeszytu.

Dziś rozpoczynamy pracę z lekturą "Syzyfowe prace", ale zanim porozmawiamy

o samej powieści, przeczytamy fragmenty pamiętników pisarza i zobaczymy, jak

wydarzenia z życia mogą zmienić się w literaturę...

1. Zapisz w zeszycie temat lekcji.

2. Przeczytaj informacje dotyczące życia (nie musisz czytać części dotyczącej

    twórczości) Stefana Żeromskiego i zastanów się, na jaki okres w historii Polski

    przypadła młodość pisarza - przejdź.

3. Zapisz w zeszycie krótką notatkę biograficzną (biogram) o autorze

    "Syzyfowych prac":

4. Przypomnij sobie, jakie cechy ma dziennik.

5. Przeczytaj fragmenty "Dzienników" Stefana Żeromskiego zwróć szczególną uwagę

    na to, jakie cechy literatury wspomnieniowej mają te teksty - przejdź do fragmentów.

6. Wynotuj w zeszycie te wydarzenia z życia pisarza, które znalazły odzwierciedlenie

    w powieści "Syzyfowe prace" - możesz to zrobić w postaci tabeli.

7. Przedstaw swoje zdanie na temat tego, czy świadomość, że powieść została oparta na wydarzeniach

    z życia jej twórcy sprawia, że jest ona atrakcyjniejsza dla czytelnika. Uzasadnij swoje zdanie (4-5 zdań).